Poruszając tematykę odpadową często skupiamy się na kwestiach związanych z gospodarką komunalną. Tymczasem – wg danych GUS – zdecydowanie ponad 80 proc z nich generują mniejsze lub większe firmy. Podejmując działania związane z przechodzeniem na GOZ czy dążeniem do zeroemisyjności mądre działania w zakresie gospodarki odpadami mogą dać naprawdę dobre efekty.
Gospodarowanie odpadami w firmach – obowiązujące przepisy prawne
Firmy generują odpady, których następnie muszą się pozbyć. Zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady Europy 2008/98/WE z 19 listopada 2008 r. obowiązkiem firmy jest zarządzanie odpadami. Trzeba to robić: „bez ryzyka dla wody, powietrza, gleby, roślin lub zwierząt; bez powodowania uciążliwości przez hałas lub zapachy; i bez negatywnego wpływu na tereny wiejskie lub miejsca szczególnego zainteresowania”. Obejmuje to wszystkie sektory gospodarki – fabryki, restauracje, biura prywatne, instytucje publiczne, sklepy itd.
Według dyrektywy, odpad to „każda substancja lub przedmiot, których właściciel pozbywa się, zamierza się pozbyć lub jest zobowiązany do usunięcia”. Firmy zobowiązane są do samodzielnego przetwarzania swoich odpadów lub zlecenia tego innemu podmiotowi. Odpady należy usunąć szybko, bezpiecznie i w możliwie jak najtańszy sposób. A co najważniejsze trzeba to zrobić zgodnie z prawem. Dyrektywa ta mówi również o obowiązku segregacji odpadów w firmie według ich rodzaju. Niezależnie czy firma przetwarza odpady sama, czy zleca to zewnętrznemu usługodawcy, materiały powinny zostać przetworzone w odpowiednim systemie. Dobrą zasadą jest natomiast śledzenie transportowanych odpadów.
Odpady w firmach: jak zmniejszyć ich ilość
Przepisy prawne to jednak nie wszystko. Aby mieć pewność, że każdy z pracowników rozumie, skąd bierze się potrzeba segregacji odpadów, zarząd powinien przeprowadzać cykliczne szkolenia z zakresu recyklingu, przetwórstwa i ekologii. W ten sposób zwiększają się szanse, że pracownicy będą w przyszłości przestrzegać obowiązujących zasad.
Firma może ograniczyć ilość produkowanych odpadów na wiele sposobów. Jednym z nich jest inwestycja w belownice, zgniatarki lub specjalne kontenery do przechowywania odpadów. Warto zastanowić się również nad wdrożeniem do firmy nowych technologii i systemów. Rezygnacja z dokumentacji papierowej na rzecz elektronicznej sprawi, że nie tylko zaoszczędzisz miejsce w firmie i ograniczysz zużycie papieru. Także ułatwisz pracownikom dostęp do niezbędnych dokumentów.
Odpady w firmach: W drodze do GOZ
Najnowocześniejsze rozwiązania sugerują jednak firmom przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym. Według koncepcji GOZ firmy powinny planować swoje działania w ten sposób, aby generować możliwie jak najmniej odpadów, tzn. pożyczać, ponownie używać, naprawiać, odnawiać i recyklingować dostępne im już materiały tak długo, jak się da.
– Osiągnięcie zamkniętego obiegu surowców w gospodarce wymaga, żeby wiele jej elementów zostało odpowiednio połączonych i skoordynowanych. Dlatego właśnie, im wcześniej firma przeanalizuje i przygotuje swoje strumienie odpadów, tym lepsze będzie gospodarowanie nimi zarówno finansowo, jak i środowiskowo. Najbardziej świadome firmy przygotowują się już na etapie projektowania swoich produktów lub projektowania i budowy zakładów produkcyjnych. Płynie z tego później szereg korzyści – niższe koszty procesowe, wyższy zwrot z tytułu sprzedaży surowców, wyższe bezpieczeństwo pracy oraz poziom odzysku i recyklingu – mówi Kacper Adamowicz, prezes zarządu ZEME sp. Z o.o.
