Technologie cyfrowe oferują możliwości złagodzenia wpływu sektora mobilności w Europie – od zanieczyszczenia powietrza, hałasu, wypadków i czasu traconego w korkach, po zajmowanie gruntów, likwidację i podział siedlisk oraz rosnącą emisję gazów cieplarnianych. Jednak według nowej analizy przeprowadzonej przez Europejską Agencję Środowiska (EEA) korzyści te zależą od sposobu wdrażania rozwiązań cyfrowych i ich wpływu na ogólne zapotrzebowanie na transport.
Raport EEA „Transport i środowisko” koncentruje się na cyfryzacji europejskiego systemu mobilności – systemu, który jest kluczowym elementem gospodarki UE i spełnia wiele istotnych potrzeb społecznych. Europejski Zielony Ład ma na celu osiągnięcie 90 proc. redukcji emisji gazów cieplarnianych związanych z transportem do 2050 r. Jednak okazuje się, że należy on do sektorów, które najtrudniej poddają się dekarbonizacji.
Cyfryzacja, czyli cyfrowa transformacja społeczeństwa zmienia również sposób funkcjonowania systemu mobilności w Europie. Stwarza także możliwości poprawy zrównoważonego rozwoju tego sektora. Według analizy EEA, cyfryzacja może wpłynąć na efektywność transportu, infrastrukturę, zapotrzebowanie na energię i politykę. Jej skutki są wciąż niepewne i silnie zależą od rozwoju popytu na transport. Dotychczas wzrost popytu na transport równoważył technologiczne korzyści w zakresie efektywności, takie jak niższe zużycie paliwa.
Sprawozdanie na temat transportu i środowiska
Jedną z wyraźnych możliwości, jakie daje cyfryzacja systemu mobilności, jest ilość nowych danych i informacji. Można je wykorzystać do tworzenia bardziej skutecznych i ukierunkowanych polityk. Takich, które mogą wspierać przejście do bardziej zrównoważonego i sprawiedliwego systemu mobilności – czytamy w analizie EEA. Ponadto oczekuje się, że zautomatyzowana mobilność poprawi bezpieczeństwo i dostępność transportu pasażerskiego. Może być też wykorzystana do wsparcia przejścia na mobilność zbiorową i współdzieloną.
Jednak niepewność co do tych zmian pozostaje wysoka. Niższe koszty osiągnięte dzięki automatyzacji mogą również zwiększyć popyt na transport. Podobnie nowe technologie mogą zoptymalizować logistykę, ale też wywołać dalszy wzrost popytu. To może zniweczyć wszelkie korzyści dla środowiska – ostrzega EEA.
Dojazdy do pracy czy praca z domu?
Innym przykładem wpływu cyfryzacji na mobilność jest telepraca. W tym przypadku środowiskowy efekt netto jest wciąż niepewny ze względu na potencjalnie znaczący efekt odbicia.
Według opracowania EEA „From the daily office commute to flexible working patterns – teleworking and sustainability” (Od codziennych dojazdów do pracy do elastycznych modeli pracy – telepraca a zrównoważony rozwój), praca hybrydowa mogłaby zasadniczo pomóc w ograniczeniu dojazdów. Dodatkowo wspierać odejście od stylu życia skoncentrowanego na samochodach i wpływać na planowanie urbanistyczne. Jednakże, aby uniknąć negatywnych efektów zwrotnych lub kompromisów, które zagrażają zrównoważonemu rozwojowi nowych modeli pracy, konieczne są działania wspierające – czytamy w raporcie EEA.
