Pomimo deklaracji dotyczących ekologicznego stylu życia i podejmowania działań przyjaznych środowisku (aż 81 proc. dorosłych Polaków), nasze decyzje zakupowe w dużej mierze oparte są na przesłankach ekonomicznych. To wnioski z raportu „Klimat tworzą ludzie – zachowania ekologiczne Polaków”. Raport jest elementem kampanii informacyjno-edukacyjnej Ministerstwa Klimatu i Środowiska „Nasz Klimat”.
Oszczędzamy, bo chcemy płacić mniej
Najlepiej ten trend widać w przypadku oświetlenia i drobnego AGD. Prawie wszyscy Polacy posiadają obecnie w domach żarówki LED, a niemal połowa respondentów deklaruje, że wyposażyła w nie całe swoje mieszkanie. Jednak motywacja do takiej zmiany jest czysto ekonomiczna. Natomiast oszczędzanie prądu przez wzgląd na emisję gazów cieplarnianych, ślad węglowy i inne stałe zmiany klimatycznej nie jest prawie żadną motywacją.
Podobnie jest z innymi domowymi sprzętami. Dla przykładu 61 proc. badanych podaje kwestie finansowe, jako główną motywację do odłączania nieużywanych ładowarek. Trwa kampania informacyjno-edukacyjna „Nasz Klimat”.
Produkty spożywcze: ekologia daleko w lesie
Kwestie ekonomiczne odgrywają również dużą rolę podczas zakupów spożywczych Polaków. 61 proc. respondentów zadeklarowało, że kupując produkty spożywcze kieruje się przede wszystkim aktualną promocją lub niską ceną. Na drugim miejscu (59 proc.) znalazł się skład, a na trzecim okres trwałości (55 proc.). Aspekt finansowy jest szczególnie ważny dla młodych – prawie 80 proc. z nich przyznało, że kupując żywność zwracają uwagę głównie na cenę. Inne czynniki schodzą na dalszy plan. Z kolei mieszkańcy największych miast (powyżej 500 tys.) rzadziej zwracają uwagę na ceny i promocje. Można więc domniemywać, że to właśnie tam najwięcej jest konsumentów produktów bio i eko.
Staramy się nie marnować
We wszystkich badanych grupach, większość osób deklaruje, że stosuje w kuchni rozwiązania zapobiegające marnowaniu żywności. Niezależnie od swojej sytuacji finansowej – 61 proc. modyfikuje dania tak, by móc zjeść je w kolejnych dniach. 55 proc. mrozi lub wekuje niewykorzystaną żywność. Co ciekawe, specjalistami w zachowaniach zero waste w kuchni można nazwać rodziców. Częściej niż ogół Polaków dbają oni o to, by nie marnować żywności. Może to wynikać z konieczności lepszej organizacji zakupów spożywczych, a także bardziej przemyślanego planowania posiłków, kiedy w domu są dzieci.
Skutecznie, a nie ekologicznie
Przy wyborze artykułów chemicznych i środków czystości, motywacje mogą zaskoczyć. Jak wynika z raportu, Polacy nie kierują się w tym zakresie ani ekologią, ani ekonomią. Przy zakupie tzw. chemii domowej, badani stawiają przede wszystkim na skuteczność produktów w usuwaniu konkretnych zabrudzeń (62 proc.). W dalszej kolejności ich wydajność (58 proc.), a dopiero na trzecim miejscu wskazują niską cenę (43 proc.). Skuteczność i wydajność produktów są szczególne ważne dla rodziców, ale także młodych dorosłych. Może to wynikać nie tylko z troski o domowy budżet, ale także z konieczności dobrej organizacji czasu, którego rodzice i wchodzący w dorosłość młodzi ludzie, mają mało.
Podobnie jest z produktami kosmetycznymi. Polacy rzadko zwracają uwagę na kwestie ekologii – prawie 40 proc. respondentów deklaruje, że w ogóle nie przywiązuje do tego wagi. Co ciekawe, rodzice są w tej kwestii wyjątkiem – 35 proc. z nich przyznało, że korzysta z ekokosmetyków ze względu na ich oddziaływanie na środowisko. Równie duża grupa, bo 36 proc., że docenia ich naturalne właściwości. To pokazuje, że rodzice podejmując wybory konsumenckie, mają na względzie dbanie o zdrowie swoich dzieci. Pytania dotyczące wyboru kosmetyków pokazały też, że większą świadomość zakupową i ekowrażliwość mają kobiety wieku 35-44 lata zamieszkujące duże miasta.
Proekologiczne wybory blisko finansów
Przedstawione w badaniach wyniki pokazują, że proekologiczne wybory konsumenckie Polaków są bliskie kwestiom finansowym. Choć świadomość na tematy powiązane z ochroną środowiska wciąż rośnie, nie jest ona głównym czynnikiem przy podejmowaniu decyzji o zakupach. Znaczny odsetek Polaków stara się wprowadzać ekonawyki w codziennym życiu, szczególnie jeśli nie uszczupli to domowego budżetu lub wręcz wpłynie na niego pozytywnie. Tak, jak w przypadku oszczędzania energii elektrycznej czy zapobiegania marnowaniu żywności.
Pełen raport i szczegółowe dane dostępne są pod linkiem: Ekologiczne zachowania Polaków Raport Klimat tworzą ludzie – Edukacja Ekologiczna – Portal Gov.pl (www.gov.pl).
