„Globalne ocieplanie” – dla wielu to wciąż propaganda i kłamliwe hasło. Niestety z każdym miesiącem przybywa dowodów, że jednak temperatura na Ziemi rośnie i zagraża mieszkańcom i środowisku. Kilka dni temu we włoskich Dolomitach z masywu Marmolada oderwał się fragment lodowca.
– Eksperci nie mają wątpliwości: przyczyną tragedii jest klimat, który wymknął się spod kontroli – podał włoski dziennik „La Repubblica”.
Z przekazywanych mediom informacji wynika, że za oderwanie mas mogła odpowiadać temperatura. Kilkanaście godzin przed tragedią termometry na wysokości ponad 3300 m n.p.m. na szczycie Marmolady wskazywały około 10°C.
Topnieją lodowce: Kitzstainhorn, Tux czy Marmolada
To dobrze znane europejskim narciarzom lodowce. Jeszcze 15-20 lat temu na każdym z nich można było swobodnie jeździć na nartach przez cały rok. Nawet w lipcu i sierpniu. Teraz bardzo często nie jest to możliwe.
Skutki zmian klimatycznych, jak podaje serwis meteoblue.com, są już dobrze widoczne poprzez:
- wzrost temperatury powietrza,
- topnienie lodowców i zmniejszanie się polarnych pokryw lodowych,
- podnoszenie się poziomu mórz,
- postępujące pustynnienie,
- częstsze ekstremalne zjawiska pogodowe: fale upałów, susze, powodzie i burze.
Zmiany klimatyczne nie są jednolite w skali globalnej i dotykają niektórych regionów bardziej niż innych. Na poniższych wykresach można zobaczyć, jak zmiany klimatyczne wpłynęły już na region Kitzsteinhorn w ciągu ostatnich 40 lat – podaje meteoblue.com. Wykorzystanym źródłem danych jest ERA5, piąta generacja reanalizy atmosferycznej ECMWF dla klimatu globalnego, obejmująca zakres czasowy od 1979 do 2021 roku, z rozdzielczością przestrzenną 30 km.
Górny wykres przedstawia szacunkową wartość średniej rocznej temperatury dla większego regionu Kitzsteinhorn. Przerywana niebieska linia to liniowy trend zmian klimatycznych. Jeśli linia trendu biegnie w górę od lewej do prawej, to trend temperatury jest dodatni i w Kitzsteinhorn robi się cieplej z powodu zmian klimatu. Gdy jest pozioma, to nie widać wyraźnego trendu. Jeśli spada, to warunki w Kitzsteinhorn stają się z czasem coraz zimniejsze.
W dolnej części wykresu znajdują się tzw. paski ocieplenia. Każdy kolorowy pasek reprezentuje średnią temperaturę dla danego roku – niebieski dla lat chłodniejszych, a czerwony dla cieplejszych.
Fakty i mity o zmianach klimatu
Zmianami klimatu (temperatury) zaczęto zajmować się dopiero 200 lat temu. Dlatego bardzo trudno jest stwierdzić co mogą one nam przynieść i jaki mieć wpływ na środowisko.
- Potocznie uważa się, że dwutlenek węgla odpowiada za ocieplenie klimatu i jego zmiany. Nic bardziej mylnego. Dwutlenek węgla stanowi niewielki ułamek gazów tworzących atmosferę, a aż 97 proc. stanowi para wodna.
- Nasz klimat zmienia się cyklicznie – to prawda. Z roztopieniami lodowców Ziemia miała już wcześniej do czynienia. np. w czasie tzw. średniowiecznego optimum klimatycznego, które miało miejsce w latach ok. 800-1300 n.e. W tym czasie notuje się rozkwit cywilizacji wikingów, który spowodowany był ociepleniem. Na podstawie badań stwierdzono, iż podczas średniowiecznego optimum średnia temperatura roczna była wyższa o 1,7°C.
- Człowiek jest głównym sprawcą zmian klimatycznych – stwierdzenie to nie jest zgodne z prawdą. Warto zwrócić uwagę na inne aspekty przyrody, które odgrywają dużo większą rolę – np. wulkany czy oceany. Emitują one do atmosfery większość dwutlenku węgla, podczas kiedy działalność człowieka (w tym przemysł, rolnictwo transport) to zaledwie 5 proc.
- Wzrost emisji gazów cieplarnianych ma wpływ na przyrodę – to prawda. Z jednej strony wpływ ten może być negatywny – mogą nastąpić zmiany bioróżnorodności przyrody, poziomu oceanów czy mórz, zmiany wielkości opadów. Z drugiej zaś strony wpływ ten może być pozytywny – bo jak dowodzą naukowcy – w ostatnim wieku produkcja żywności wzrosła z 3,5 do ponad 6 razy.
Porozumienie paryskie
Porozumienie paryskie z 2015 r. określa globalne ramy mające na celu ograniczenie globalnego ocieplenia do znacznie poniżej 2°C, a najlepiej do 1,5°C (stopni Celsjusza), w porównaniu z poziomem sprzed epoki przemysłowej. Aby osiągnąć ten globalny cel w zakresie temperatury, kraje dążą do jak najszybszego ograniczenia wzrostu emisji gazów cieplarnianych, a następnie do szybkich redukcji, w oparciu o najlepszą dostępną naukę oraz wykonalność ekonomiczną i społeczną.
