Ostatnie miesiące nie były najłatwiejsze dla polskiego rolnictwa. Wzrost kosztów produkcji, związany z podwyżką cen surowców i energii, spadek cen zbóż w skupach, niepewność rynkowa – to tylko niektóre z wielu bolączek rolników. Jedno jest pewne, najbliższe miesiące będą wymagały od rolników zmiany strategii działania. Także poszukiwania sposobów na dostosowanie się do nowej rzeczywistości. Mimo wyzwań jakie stawia przed rolnikami nowa sytuacja, wiele gospodarstw może odnaleźć w niej szansę na rozwój. Bodźcem do zmian będą zbliżające się przepisy o obowiązku certyfikacji węglowej czy konieczność zmiany modelu sprzedaży zbóż – wskazują przedstawiciele branży.
Obowiązek certyfikacji węglowej coraz bliżej
Kryzys klimatyczny sprawia, że intensyfikacja działań na rzecz obniżenia stężenia emisji gazów cieplarnianych do atmosfery jest coraz częściej poruszana również w kontekście rolnictwa. Kluczową rolę w tym zakresie ma odegrać nowa polityka rolna Unii Europejskiej. Zakłada ona wprowadzenie jednolitego systemu certyfikacji usuwania dwutlenku węgla z atmosfery dla wszystkich gospodarstw rolnych. Celem ustawy jest monitorowanie działalności rolników w zakresie podjętych działań zmierzających do realizacji celów zrównoważonego rozwoju i neutralności klimatycznej. Unijny certyfikat będzie mógł zdobyć każdy rolnik, który zmagazynuje więcej CO2 niż wyemituje gazów cieplarnianych. Dodatkowo będzie musiał pomyślnie przejść audyty kontrolne dotyczące ograniczenia emisji dużych ilości dwutlenku węgla. Takich, które wynikają np. ze zużycia nawozów czy eksploatacji maszyn rolniczych. Zaawansowane prace legislacyjne nad ustawą rozpoczną się już w pierwszym kwartale tego roku.
Certyfikacja węglowa gospodarstw rolnych szansą na dodatkowe wsparcie
Propozycja Brukseli zakłada, że każdy rolnik posiadający certyfikat węglowy zdobędzie możliwość uzyskania dodatkowego wsparcia finansowego na swoją działalność. Pomimo powszechnych obaw o powodzenie adaptacji unijnych przepisów do polskich warunków, eksperci Viterra Polska zauważają, że certyfikacja węglowa może być szansą dla wielu gospodarstw rolnych. Zwłaszcza tych najmniejszych.
—Polskie rolnictwo wciąż oparte jest w głównej mierze na małych gospodarstwach. To one dominują w strukturze agrarnej naszej wsi. Przypomnijmy, że średnia wielkość gospodarstwa rolnego w Polsce w 2022 wyniosła 11,24 ha i była jedną z najniższych w całej Europie. W obliczu zmian legislacyjnych rolnicy muszą być gotowi na dostosowanie się do nowych regulacji. Może być to wyjątkowo trudne dla małych gospodarstw rolnych. Takich, które przez niższe korzyści skali produkcji oraz dużą konkurencję na rynku, najprawdopodobniej będą zmuszone zmienić dotychczasowy model swojej działalności. Z drugiej strony, taka sytuacja może stanowić pozytywny bodziec do zmian, poszukiwania nowych metod oraz rozwoju wiedzy i umiejętności rolników w zupełnie nowych obszarach — mówi Andrzej Nierzwicki, Manager Handlowców Regionalnych w Viterra Polska.