W Muzeum Miasta Warszawy, w Gabinecie Opakowań Firm Warszawskich widać, jak zmieniały się opakowania na przestrzeni minionych 100 lat. Eksponaty pochodzą sprzed 1914 r. Także z dwudziestolecia międzywojennego, II wojny światowej oraz czasów współczesnych.
Historia opakowań sięga jednak znacznie dalej, gdyż aż 8000 lat p.n.e. – z tego okresu pochodzą najstarsze znaleziska archeologiczne opakowań glinianych. Szklane butelki znane są co najmniej od 1500 lat p.n.e. Używano ich do transportu na statkach. Z kolei pierwsze tworzywa pozyskiwano z surowców odnawialnych. Około 1000 lat p.n.e. powstała guma!
Pierwszy papier powstał w Chinach
Pierwszy papier stworzyli Chińczycy około roku 105 n.e. Do Polski papier dotarł w XV wieku. Pierwsza papiernia powstała w Prądniku. Jeszcze w XVI wieku tekturę wykorzystywano głównie w branży mody. Jako opakowania tektury użyto po raz pierwszy w 1871 r. Na początku XX w. wyprodukowano pierwszy raz świadomie opakowanie jednorazowego użytku. Był to papierowy kubek na wodę Dixie Cups z 1907 r.
Wynalezienie sposobu przechowywania żywności w metalowym pojemniku zawdzięczamy Napoleonowi i wojennym wędrówkom jego armii.
Folia aluminiowa to dość nowy wynalazek. Zastąpiła ona cynofolię, gdyż pozwalała na dłuższe przechowywanie produktów i była atrakcyjniejsza z wyglądu. W latach 50. zaczęto używać aluminium do wytwarzania puszek.
Na przełomie wieków pojawił się plastik
Przełom wieków XIX i XX to czas odkryć chemicznych i rozwój technologiczny. Pojawił się plastik – najpierw był to celuloid z kamfory. Pierwszym, zupełnie syntetycznym produktem był bakelit stworzony 1907 roku. Na szeroką skalę tworzywa sztuczne zaczęły być produkowane od lat 40. XX wieku, a pierwszym patentem był poliester.
Opakowania szklane przez wiele wieków były towarem luksusowym. Szklane wyroby były kolorowe, gdyż długo nie znano techniki wytwarzania szkła idealnie czystego.
Gospodarka odpadami stara jak świat
Gospodarowanie odpadami opakowaniowymi po raz pierwszy w historii zapis regulujący takie kwestie pojawił się w roku 320 p.n.e. w Atenach. W Polsce w 1777 roku król Stanisław August Poniatowski wydał oświadczenie, którym nakazał zbierać makulaturę by później poddawać ją recyklingowi. Dawna gospodarka obiegu zamkniętego wynikała bardziej z ograniczonych zasobów. Dziś natomiast wynika z problematyki sposobu zagospodarowania odpadów generowanych przez populację.
Wracamy jednak do inspiracji historią i tworzenia opakowań prostych, minimalistycznych, także naturalnych. Przede wszystkim jednak: zrównoważonych i cyrkularnych!
Materiał powstał z okazji 20-lecia obecności na rynku w Polsce Rekopolu – Organizacji Odzysku Opakowań.
