Zbiórka opakowań po środkach ochrony roślin: 20 lat systemu PSOR

Zbiórka opakowań po środkach ochrony roślin
Zbiórka opakowań po środkach ochrony roślin

Uruchomiony 20 lat temu system zbiórki opakowań po środkach ochrony roślin PSOR jest najdłużej działającym tego typu systemem w Polsce. Dzięki niemu z polskiej wsi zebrano do tej pory ponad 31 000 ton opakowań. System stworzyli  producenci i importerzy środków ochrony roślin, a jego właścicielem jest Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin. 

Zgodnie z polskim prawem użytkownicy środków ochrony roślin sklasyfikowanych jako niebezpieczne są zobowiązani do zwrotu opakowań po tych produktach do sklepu. Dzięki Systemowi Zbiórki Opakowań PSOR, mogą oni wypełniać ten obowiązek w sposób łatwy, bezpłatny oraz bezpieczny dla środowiska. W ramach Systemu PSOR zbiera się opakowania po środkach ochrony roślin toksycznych i bardzo toksycznych dla organizmów wodnych lub ludzi. Czyste, trzykrotnie wypłukane opakowania należy przynieść do punktu sprzedaży, w którym zakupiono produkty. Nie ma konieczności posiadania paragonu ani faktury. Sprzedawca ma prawny obowiązek przyjąć opakowania, jeżeli są odpowiednio przygotowane. Z punktów sprzedaży opakowania odbierane są przez Operatora Systemu a następnie przekazywane do recyklingu lub odzysku energetycznego.

System jest bezpłatny zarówno dla sprzedawców, jak i użytkowników środków ochrony roślin, którzy oddają opakowania do sklepów, zatem realizuje założenia Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP). Koszty funkcjonowania Systemu PSOR ponoszą firmy wprowadzające na rynek środki ochrony roślin, czyli ich producenci i importerzy.

Selektywna zbiórka, recykling, a w efekcie gospodarka o obiegu zamkniętym to kluczowe działania odpowiedzialnego biznesu. Dlatego cieszymy się, że już od 20 lat możemy nie tylko realizować obowiązek prawny producentów środków ochrony roślin, ale także mieć realny wpływ na środowisko. Aby puste opakowania mogły być prawidłowo zagospodarowane, w tym poddane recyklingowi, muszą być czyste, czyli trzykrotnie wypłukane, suche oraz zakręcone – mówi dr Joanna Gałązka, Polskiego Stowarzyszenia Ochrony Roślin.

Rolnicy chętnie korzystają z tego bezpłatnego narzędzia, odpowiednio przygotowując opakowania do zwrotu. W pierwszym roku funkcjonowania Systemu PSOR zebranych zostało 515 ton opakowań, co stanowiło 26% masy opakowań po wprowadzonych na rynek produktach. Z roku na rok rolnicy coraz chętniej oddawali opakowania do sklepów, a poziom zbiórki rósł skokowo. W 2023 roku w ramach

Systemu PSOR zebrano 2 468 ton opakowań, co stanowi 68% masy opakowań produktów wprowadzonych na rynek. Łącznie od początku istnienia Systemu PSOR zebranych zostało ponad 31 000 ton opakowań!

Rekordowy poziom recyklingu opakowań po środkach ochrony roślin

Realizując założenia gospodarki o obiegu zamkniętym wszystkie opakowania po środkach ochrony roślin zbierane w ramach Systemu PSOR w pierwszej kolejności trafiają do recyklingu. Inne metody utylizacji, takie jak odzysk energetyczny, stosowne się tylko w ostateczności. W 2023 roku System PSOR odnotował rekordowy poziom recyklingu: 92 proc. masy zebranych opakowań poddano recyklingowi.

W odniesieniu do masy opakowań wprowadzonych na rynek poziom recyklingu również był bardzo wysoki i wyniósł 62 proc.. Od początku istnienia Systemu PSOR recyklingowi poddano ponad 11 500 ton opakowań.

Puste opakowania po środkach ochrony roślin poddaje się procesom przetwarzania zgodnie z przepisami prawa i z zachowaniem zasad bezpieczeństwa. Surowiec uzyskany z recyklingu wykorzystuje się do produkcji takich elementów, które nie mają bezpośredniego kontaktu z ludźmi bądź żywnością, np. rur osłonowych do światłowodów.

– Od dwudziestu lat działamy na rzecz bezpieczeństwa ludzi i środowiska. Z okazji jubileuszu Systemu PSOR przygotowaliśmy raport “Bezpieczeństwo i odpowiedzialność – gospodarka opakowaniami po środkach ochrony roślin. 20 lat Systemu PSOR”. Pokazujemy w nim jak wygląda gospodarka opakowaniami po środkach ochrony roślin w praktyce, jak zmieniał się System PSOR przez 20 lat istnienia i jakie wyzwania czekają System w nadchodzących latach. – mówi Natalia Bączyk, Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin.