Nowelizacja prawa energetycznego oraz ustawy o OZE wprowadziła sporo zmian i nowych rozwiązań. Przepisy implementują do polskiego prawa szereg aktów europejskich z obszaru energetyki, w tym tzw. dyrektywę rynkową. Mogą one zwiększyć udział zielonej energii zarówno w segmencie prosumenckim, jak i biznesowym. Oto najważniejsze rozwiązania wchodzące w życie od września 2023.
Linia bezpośrednia dostępna dla wszystkich
Linia bezpośrednia pozwala na łączenie wytwórców energii elektrycznej oraz jej konsumentów z pominięciem sieci dystrybucyjnej. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe będzie szersze wykorzystanie odnawialnych źródeł energii przez odbiorców przemysłowych. To z kolei, poprzez obniżenie kosztów energii, powinno pozytywnie wpłynąć na ich konkurencyjność.
– Rozwiązanie będzie sprzyjało powstawaniu lokalnych źródeł energii. Będzie też odpowiedzią na oczekiwania dużych odbiorców przemysłowych, dla których ważna jest możliwość produkcji energii odnawialnej w bezpośrednim sąsiedztwie zakładu przemysłowego i konsumpcji tej energii przez tego odbiorcę. To przekłada się na obniżenie śladu węglowego – linia bezpośrednia będzie sprzyjać dekarbonizacji gospodarki i odpowiadać na oczekiwania dużego biznesu. Dzięki temu rozwiązaniu instalacja OZE, będąca w bezpośredniej lokalizacji przy zakładzie danej firmy, może bezpośrednio przesyłać energię bez konieczności przyłączenia do krajowej sieci elektroenergetycznej. Potrzeby energetyczne będą więc zaspokajane na miejscu – zwraca uwagę Rafał Gawin, prezes URE.
Dotychczas linia bezpośrednia była rozwiązaniem jedynie dla odbiorców energii trwale odłączonych od Krajowego Systemu Energetycznego (KSE). W praktyce uniemożliwiało to więc skorzystanie z takiego rozwiązania. Od 7 września linia bezpośrednia[3] jest rozwiązaniem dostępnym również dla tych, którzy do KSE są i będą nadal przyłączeni.
Internetowa porównywarka ofert
Nowelizacja ustawy przewiduje powstanie elektronicznej porównywarki ofert sprzedawców energii elektrycznej dla odbiorców w gospodarstwach domowych i mikroprzedsiębiorców. Dzięki temu odbiorcy w jednym miejscu, online, będą mogli nieodpłatnie porównać wszystkie dostępne na rynku oferty sprzedaży energii. Będą mogli przeanalizować ich wady i zalety.
– Kluczowe przy podejmowaniu decyzji o zmianie sprzedawcy jest to, co zawierają i czym różnią się od siebie oferty poszczególnych sprzedawców. Porównywarka prowadzona przez niezależnego regulatora rynku zapewni wszystkim odbiorcom energii elektrycznej łatwy dostęp do kompleksowych i czytelnych informacji – mówi Rafał Gawin.
Aby publikowane w porównywarce oferty sprzedawców energii były aktualne i odzwierciedlały faktyczny zakres świadczonych usług, ustawodawca zobowiązał sprzedawców do przesyłania informacji o zmianach w ich ofertach w ciągu siedmiu dni od ich wprowadzenia. Za uchylanie się od tego obowiązku sprzedawcom energii elektrycznej będą grozić kary.
Obywatelska społeczność energetyczna (OSE) – sposób na obniżenie kosztów energii
Zgodnie z nowymi przepisami, od sierpnia 2024 r. w całej Polsce będą mogły funkcjonować obywatelskie społeczności energetyczne (OSE). To podmioty posiadające zdolność prawną. Ich działalność opiera się na dobrowolnym i otwartym uczestnictwie. Uprawnienia decyzyjne i kontrolne przysługują członkom, udziałowcom lub wspólnikom będącym wyłącznie osobami fizycznymi, jednostkami samorządu terytorialnego, mikroprzedsiębiorcami lub małymi przedsiębiorcami. Głównym celem OSE ma być zapewnienie korzyści środowiskowych, gospodarczych lub społecznych dla ich członków, udziałowców, wspólników lub obszarów, na których Społeczność będzie prowadziła działalność.
Stworzenie ram prawnych działania OSE ma umożliwić odbiorcom końcowym energii bezpośredni udział w wytwarzaniu i dzieleniu się energią z innymi odbiorcami. Celem wprowadzenia tego rozwiązania jest zapewnienie członkom społeczności przystępnej cenowo energii elektrycznej. Także zwiększenie efektywności energetycznej na poziomie gospodarstw domowych, dzięki zmniejszeniu zużycia energii elektrycznej i obniżeniu ceny jej dostaw.
Rozpoczęcie działalności przez OSE wymaga wpisu do wykazu, który prowadzi Prezes URE.
Co można zyskać, a na co należy uważać w umowach z cenami dynamicznymi
Również od sierpnia 2024 r. odbiorcy będą mieli prawo do zawierania umów z cenami dynamicznymi energii elektrycznej z każdym sprzedawcą, który obsługuje ponad 200 tys. odbiorców. Cena energii w takiej umowie będzie odzwierciedlała wahania cen na rynkach energii elektrycznej. W tym w szczególności na rynkach dnia następnego i dnia bieżącego.
Skorzystać z takiej oferty będzie mógł tylko odbiorca posiadający zainstalowany licznik zdalnego odczytu. Dlatego wejście w życie ceny dynamicznej jest ściśle powiązane z momentem zainstalowania takich liczników, uruchomienia systemów zdalnego odczytu oraz Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii. Utworzenie tych systemów stworzy możliwości porównania cen i szybkiego reagowania na zmieniające się okoliczności.
– Taryfa dynamiczna przenosi sygnały cenowe bezpośrednio na odbiorców i daje im szansę na nie odpowiedzieć. Jeśli pojawia się nadwyżka energii w systemie i nie ma chętnych do jej zakupu, to intuicja podpowiada, że towar powinien być tańszy. Wprowadzenie taryf dynamicznych to z jednej strony szansa na tańszy prąd, gdy pojawi się nadwyżka energii w systemie, ale też ryzyko wysokiej ceny, gdy energii jest mniej. Taryfa dynamiczna daje szansę na oszczędność kosztów, ale pod warunkiem, że będziemy umieli z niej korzystać: rozumiemy, jak działa rynek, od czego zależą ceny energii, jak się kształtują w poszczególnych godzinach i mamy możliwość oraz umiejętność zarządzania swoim zużyciem – zaznacza Rafał Gawin.
Zmiana sprzedawcy w 24 godziny
Nowym rozwiązaniem będzie możliwość zmiany sprzedawcy energii elektrycznej w czasie nie przekraczającym 24 godzin. Z chwilą uruchomienia CSIRE nowy sprzedawca będzie przesyłał do OIRE (operatora informacji rynku energii) powiadomienie o zawarciu z odbiorcą umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy kompleksowej. Z kolei w systemie następować będzie automatyczna weryfikacja. Dzięki temu cały „techniczny” proces zajmie nie więcej niż 24h. Taka możliwość pojawi się od lipca 2025 r.
