Brak zrównoważonej konsumpcji w Europie i poza nią jest jednym z głównych czynników powodujących zmiany klimatu, utratę różnorodności biologicznej i zanieczyszczenie środowiska. Według Europejskiej Agencji Środowiska (EEA), wzrost wydajności produkcji pomaga środowisku, ale jest mało prawdopodobne, aby sam w sobie doprowadził konsumpcję w Europie do zrównoważonego poziomu. Potrzebna jest zdecydowanie głębsza transformacja.
Raporty EEA „Environment and climate pressures from household consumption in Europe” i „Conditions and pathways for sustainable and circular consumption in Europe” analizują zmiany w wielkości konsumpcji w Europie. Opisują możliwości uczynienia konsumpcji w gospodarstwach domowych bardziej cyrkularną i zrównoważoną.
Zapisz się na newsletter ecoekonomia.pl.
Konsumpcja w gospodarstwach domowych
Analiza EEA pokazuje, że większość presji środowiskowych związanych z konsumpcją gospodarstw domowych w Europie nie zmieniła się w latach 2000-2019. Emisje gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza zmniejszyły się, ale wykorzystanie gruntów, materiałów i wody wzrosło lub pozostało względnie stabilne. W tym samym okresie konsumpcja gospodarstw domowych w UE wzrosła o 26 proc. Przy czym około trzy czwarte wydatków przeznaczono na żywność, mieszkania i usługi.
W raporcie EEA podkreślono, że obecne trendy konsumpcyjne w Europie nie są zrównoważone. Wzrost wydajności w łańcuchu wartości produkcji nie wydaje się wystarczający, aby zrekompensować rosnące poziomy konsumpcji w perspektywie długoterminowej. Co więcej, wiele ekosystemów już teraz znajduje się pod presją przekraczającą ich zdolność do regeneracji.
Zrównoważona konsumpcja w Europie
Przejście w kierunku GOZ w Europie, z większym ponownym wykorzystaniem, mniejszą ilością odpadów i większą dbałością o różnorodność biologiczną, może znacznie zmniejszyć negatywny wpływ konsumpcji. Wymaga to jednak zdecydowanej polityki, nowych modeli biznesowych i zmian we wzorcach konsumpcji.
Zmniejszenie presji i wpływu można osiągnąć poprzez zmianę konsumpcji na produkty i usługi. Na takie, które zużywają mniej materiałów lub zasobów odnawialnych i pochodzących z recyklingu. Poprzez mniejszą konsumpcję, na przykład poprzez dłuższą żywotność produktów lub modele współdzielenia, które mogą zmniejszyć popyt na nowe produkty. Także poprzez skalowanie projektowania produktów o obiegu zamkniętym, które umożliwiają dłuższe użytkowanie i łatwiejsze naprawy, ponowne użycie i recykling.
