Marnowanie żywności to prawdziwa plaga. Zapobieganie temu zjawisku oraz walka z niewłaściwymi przyzwyczajeniami jest jednym z głównych światowych trendów 2021 roku. Szczególnie ważne, aby taki sposób myślenia zaczął obowiązywać także w Polsce. Nasze lokalne statystyki są zatrważające.
Co sekundę do śmietników trafia 153 kg jedzenia
Jak wynika z przeprowadzonych badań w ramach projektu PROM przez Instytut Ochrony Środowiska-Państwowy Instytut Badawczy oraz Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego, w Polsce co sekundę do śmietników trafia 153 kg jedzenia. Dane dotyczą całego łańcucha żywnościowego – począwszy od producentów, poprzez dystrybucję, gastronomię, na konsumentach kończąc. Za 92 kg z tego odpowiadamy my, konsumenci źle gospodarując jedzeniem w naszych domach. Dla zobrazowania skali problemu można sobie wyobrazić, że każdego dnia, przez cały rok, w każdej sekundzie w Polsce lądują w śmietnikach 184 bochenki chleba. Brzmi zatrważająco – jasno widać jak poważny jest problem związany z marnowanie żywności.
W badaniu „Ziemianie Regulują” przygotowanym przez inicjatywę Food 2050 czytamy, że marnowanie żywności stanowi największy problem w grupie wiekowej miedzy 19 a 24 rokiem życia. Co ciekawe, jest to grupa powszechnie uważana za najbardziej świadomą ekologicznie. Główną przyczyną marnowania żywności jest przegapienie terminu przydatności do spożycia (29 proc. badanych) i zbyt duże zakupy (20 proc. badanych). Biorąc pod uwagę powyższe, najistotniejszym czynnikiem przeciwko marnowaniu jedzenia, wydaje się być rzetelna edukacja w zakresie oznakowania żywności. Chodzi tu o różnicę między terminem przydatności do spożycia a datą minimalnej trwałości. Pojęcia te rozróżnia jedynie 24 proc. Polaków.4
Dlaczego można mieć nadzieję, że będzie lepiej?
Po pierwsze, chociaż nie jest to może argument poparty liczbami, trudno sobie wyobrazić, żeby było gorzej.
Po drugie, bo chcemy coś zmienić. Z badania „Ziemianie Atakują” – obrazującego postawy ekologiczne Polaków wynika, że 45 proc. z nas deklaruje, że „mniej kupować i wyrzucać”. Taka postawa po prostu staje się modna.
Po trzecie, coraz więcej firm i instytucji zwraca uwagę na problem marnowania żywności. Owocuje to większymi środkami na akcje informacyjne i edukacyjne promujące nie marnowanie jedzenia.
Po czwarte, rosnące ceny żywności będą zmuszały do racjonalnych zakupów. Według analityków banku BNP Paribas ceny żywności przed Wielkanocą w tym roku prawdopodobnie będą o około 1,5 proc. wyższe niż rok temu. Jednocześnie należy zaznaczyć, że w ciągu ostatnich pięciu lat na Wielkanoc żywność drożała przeciętnie o około 3,8 proc. r/r. W 2020roku był to wzrost o 7,8 proc. Przeciętny koszyk wielkanocny zawierający: dwa jaja, 50 g pieczywa i 50 g wędliny będzie kosztował o 1 proc. więcej niż rok wcześniej. Marnowanie żywności porostu przestanie się opłacać.
Jak wdrożyć w życie plan redukcji wyrzucania jedzenia i powstrzymać marnowanie żywności?
Od czego zacząć? Oto porady przygotowane przez ekspertów programu PROM (Program Racjonalizacji i Ograniczania Marnotrastwa Żywności). Zastosujmy je już przed nadchodzącymi świętami.
1. Planuj odpowiedzialnie
Źle zaplanowane zakupy są główną przyczyną marnowania żywności w naszych domach. Dlatego warto je przemyśleć i podczas wizyty w sklepie asertywnie trzymać się listy i co równie ważne – unikać chodzenia na zakupy głodnym. W ograniczeniu strat poświątecznej żywności wspomoże nas też odpowiednie zaplanowanie potraw. Dobrą praktyką jest podzielenie się ich przygotowaniem z najbliższymi, z którymi będziemy spędzać święta. Dzięki temu ograniczymy nadmiar żywności, oszczędzimy czas i pieniądze.
2. Sprawdzaj etykiety
Nie wszyscy wiedzą, że umieszczone na etykietach „najlepiej spożyć przed” (często na mące, oleju, makaronie itp.) oraz „należy spożyć do” (na mięsach, rybach, nabiale etc.) znaczą co innego. Produkty oznaczone „najlepiej spożyć przed” najlepiej zjeść przed tą datą, ale nic się nie stanie, jeśli zjemy je później. Pod warunkiem, że były dobrze przechowywanie i nie stwierdzimy wizualnie zmian. Natomiast „należy spożyć do” oznacza termin przydatności do spożycia, po upływie którego zjedzenie produktu może powodować konsekwencje zdrowotne. Dlatego po jego upływie produkt nie nadaje się do zjedzenia.
3. Przechowuj właściwie
Produkty nietrwałe przechowujmy w lodówce i układajmy je w odpowiednim miejscu. Zasady przechowywania doskonale ilustruje poniższa grafika przygotowana przez Samsung AGD.
4. Stosuj zasadę FIFO
FIFO to skrót od terminu First In First Out, co oznacza – pierwsze weszło, pierwsze wyszło. W przełożeniu na zarządzanie produktami w naszej kuchni zasadę tę stosujemy odpowiednio – produkty, które kupiliśmy wcześniej i mają krótszy termin przydatności powinny stać jako pierwsze na półkach czy w lodówce. Te zakupione później lub z późniejszą datą przydatności do spożycia ustawmy z tyłu. Często przygotowując potrawy sięgamy szybko po to co jest najbliżej. Ustawienie produktów zgodnie z powyższą zasadą pozwoli nam uniknąć ich wykorzystywania w sposób pochopny, na rzecz bardziej odpowiedzialnego podejścia. Zasada ta dotyczy przede wszystkim produktów świeżych, takich jak: warzywa, owoce czy mięso. Natomiast w przypadku produktów przetworzonych czy zapakowanych najważniejsza jest data przydatności do spożycia.Produkty o krótszych terminach ustawiamy z przodu i te zużywamy w pierwszej kolejności.
5. Improwizuj i ponownie wykorzystaj
Jeśli widzimy, że poświątecznego jedzenia jest za dużo, należy je jak najszybciej zagospodarować, np. przez zamrożenie. W zasadzie prawie każdą potrawę świąteczną, która nam zostanie możemy zamrozić. Za kilka czy kilkanaście dni zjeść lub wykorzystać do innych potraw. marnowanie żywności
6. Podziel się
Warto pamiętać o tym, by się dzielić. Możemy zapakować nasze potrawy gościom po wspólnie spędzonych świętach, spotkać się poświątecznie z sąsiadami, czy też poczęstować innych. W Polsce działają również tzw. jadłodzielnie, w których możemy zostawić pełnowartościowe jedzenie dla potrzebujących. Pamiętajmy, że kiedy nasze stoły uginają się pod nadmiarem potraw, niedaleko nas są osoby, które nie mają co jeść.
Jest coraz więcej inicjatyw pozwalających zagospodarować niepotrzebne jedzenie. Warto wiedzieć, jak działają Banki Żywności czy inne organizacje świetnie opisane na portalu DzieńdobryWarszawo.pl
