Badacze odkryli setki tysięcy cząsteczek plastiku w jednolitrowych butelkach wody sprzedawanych w USA. 90 proc. z nich jest na tyle małych, że mogą dostać się do ludzkiego krwiobiegu – informuje Bloomberg.
Z badań wynika, że jednolitrowa butelka wody zawiera około 240 tys. fragmentów plastiku. Wiele z nich wcześniej pozostawało niewykrytych. Naukowcy alarmują, że dane związane z zanieczyszczeniem plastikiem mogą być dramatycznie niedoszacowane.
Badanie nanoplastików mniejszych niż 1 mikrometr
Badanie, opublikowane w Proceedings of the National Academy of Sciences, jest pierwszym, które ocenia wodę butelkowaną pod kątem obecności „nanoplastików” – cząsteczek o wielkości mniejszej niż 1 mikrometr, czyli jednej siedemdziesiątej szerokości ludzkiego włosa.
Wyniki pokazują, że woda butelkowana może zawierać do 100 razy więcej cząstek plastiku niż wcześniej szacowano. Wcześniejsze badania uwzględniały tylko mikroplastiki, czyli kawałki o wielkości od 1 do 5000 mikrometrów.
Nanoplastiki stanowią większe zagrożenie dla zdrowia ludzkiego niż mikroplastiki. Są na tyle małe, że mogą przenikać do komórek ludzkich, dostać się do krwiobiegu i wpływać na organy. Mogą również przenikać przez łożysko do ciał nienarodzonych dzieci. Naukowcy od dawna podejrzewali ich obecność w wodzie butelkowanej, ale brakowało im technologii do identyfikacji poszczególnych nanopartycuł.
Nowa technika i specjalny algorytm
Współautorzy badania wynaleźli nową technikę mikroskopową, zaprogramowali algorytm oparty na danych i użyli obu metod do analizy około 25 litrów wody butelkowanej zakupionej od trzech popularnych marek w USA. Odkryli oni od 110 tys. do 370 tys. małych cząsteczek plastiku w każdym litrze, z czego 90 proc. stanowiły nanoplastiki.
To badanie dostarcza narzędzia do rozwiązywania wyzwań w analizie nanoplastików, co pomoże zapełnić obecną lukę wiedzy na temat zanieczyszczenia plastikiem na poziomie nano – mówi Naixin Qian, główny autor badania i doktorant chemii na Uniwersytecie Columbia. Wcześniej była to po prostu ciemna strefa, niezbadana. Badania toksyczności tylko zgadywały, co tam jest. To otwiera okno, przez które możemy zajrzeć do świata, który wcześniej nie był nam ujawniony – dodaje Beizhan Yan, współautor badania i chemik środowiskowy na Uniwersytecie Columbia.
Badacze skupili się na siedmiu powszechnych typach plastiku, w tym politereftalanie etylenu (PET), z którego wykonywane jest wiele butelek na wodę. Także na poliamidzie, często używanym w filtrach do oczyszczania wody przed jej butelkowaniem. Odkryli również wiele niezidentyfikowanych nanopartycuł w wodzie. Jeśli któreś z nich są również nanoplastikami, obecność cząstek plastiku w wodzie butelkowanej może być jeszcze większa.
Międzynarodowe Stowarzyszenie Wody Butelkowanej oświadczyło, że metodyka badania „musi zostać w pełni przeanalizowana przez społeczność naukową” oraz że „nie ma naukowego konsensusu co do potencjalnych skutków zdrowotnych nano- i mikrocząsteczek plastiku”. Stowarzyszenie nie skomentowało wyników badania.
450 mln ton plastiku rocznie
Na świecie produkuje się rocznie ponad 450 milionów ton plastiku, z czego wiele ostatecznie trafia na wysypiska. Większość plastiku nie ulega naturalnemu rozkładowi, ale rozpada się na mniejsze kawałki. Małe kawałki plastiku są również regularnie uwalniane z produktów zawierających plastik podczas ich użytkowania, w tym z wielu syntetycznych tkanin.
Chociaż zanieczyszczenie plastikiem istnieje wszędzie na Ziemi, woda butelkowana jest szczególnie interesująca dla naukowców. Jest tak ze względu na jej potencjał wprowadzenia cząsteczek plastiku do ludzkiego organizmu. Badanie opublikowane w 2022 roku stwierdziło, że stężenie mikroplastików w wodzie butelkowanej było wyższe niż w wodzie kranowej. Raport z 2021 roku ostrzegał, że samo otwieranie i zamykanie nakrętki może uwalniać małe kawałki plastiku do płynu.
Współautorzy najnowszego badania twierdzą, że nie zakończą swojej pracy na wodzie butelkowanej. Planują również badać nanoplastiki w wodzie kranowej i próbkach śniegu zebranych z zachodniej Antarktydy.
Świat nanoplastików jest ogromny. Im coś jest mniejsze, tym łatwiej może się dostać do naszego organizmu – powiedział Wei Min, współautor i biofizyk na Uniwersytecie Columbia.
Liu, Coco. (2024, January 9th). Bottled Water Contains Previously Undetected Nanoplastics. Bloomberg.
Tłumaczenie: Marika Rożewska, śródtytuły pochodzą od redakcji
