Postępy we wdrażaniu gospodarki obiegu zamkniętego w Europie nie są zbyt imponujące. Wg danych Eurostatu wskaźnik cyrkularności wyniósł w 2022 roku 11,5 proc. Wzrost o 0,1 proc. jest niezauważalny. Czy planowane unijne przepisy takie jak np. PPWR, czy regulacje dotyczące recyklingu baterii przyśpieszą wprowadzanie GOZ?
W 2022 r. wskaźnik wykorzystania materiałów w obiegu zamkniętym w UE (określany jako wskaźnik obiegu zamkniętego; udział zużytych zasobów materiałowych pochodzących z materiałów odpadowych poddanych recyklingowi) osiągnął 11,5 proc., co oznacza, że 11,5 proc. zasobów materiałowych wykorzystywanych w UE pochodziło z materiałów odpadowych poddanych recyklingowi. Jeżeli porównamy to z rokiem 2021 r. to zauważymy, że wskaźnik cyrkularności wzrósł o 0,1 punktu procentowego (pp.). W latach 2010-2022 wskaźnik ten wzrósł o 0,8 punktu procentowego z 10,7 proc. do 11,5 proc. Historycznie najlepsze z punktu widzenia gospodarki obiegu zamkniętego były lata 2018 i 2020. Wówczas współczynnik cyrkularności wynosił: 11,6 proc.
Polska znalazła się w środku stawki. Omawiany wskaźnik wyniósł za rok 2022 8,4 proc. Oznacza to spadek w stosunku do roku 2021, kiedy to wyniósł on 9,1 proc. Jednak jest on też wyraźnie wyższy od tego osiągniętego w roku 2020. Wówczas wynosił on tylko 7,3 proc.
W 2022 r. najbliższa wprowadzenia rozwiązań GOZ były Niderlandy (27,5 proc.). Na następnych miejscach znalazły się Belgia (22,2 proc.) i Francja (19,3 proc.). Najniższy wynik odnotowano w Finlandii (0,6 proc.), Rumunii (1,4. proc.) i Irlandii (1,8 proc.). Różnice we wskaźniku obiegu zamkniętego między krajami UE wynikają nie tylko z ilości recyklingu w każdym kraju, ale także z czynników strukturalnych w gospodarkach krajowych. W 2022 r. najwyższym wskaźnikiem obiegu zamkniętego według głównego rodzaju materiału były rudy metali z 23,9 proc. (+0,6 p.p. w porównaniu z 2021 r.), a następnie minerały niemetaliczne z 13,7 proc. (-0,1 p.p.), biomasa 10,0 proc. (+0,6 p.p.).
– Problem z poziomami cyrkularności w Europie widzą wszyscy. Dlatego Unia Europejska tworzy systemowe rozwiązania mające poprawić tę sytuację – komentuje dr Agnieszka Sznyk prezeska Instytutu Innowacji i Odpowiedzialnego Rozwoju INNOWO, i dodaje: – Wyniki w najbliższych latach powinien poprawić np. system kaucyjny uruchamiany w kolejnych krajach europejskich. Duże nadzieje na poprawę cyrkularności Europy wiąże przygotowywana właśnie rezolucja w sprawie odpadów opakowaniowych (PPWR). Zawarte w niej poziomy obowiązkowego użycia recyklatów oraz opakowań wielorazowych będą z pewnością ważnym krokiem w kierunku wprowadzaniu gospodarki obiegu zamkniętego.
