Polacy zwracają uwagę na recykling

40 proc. Polaków jest za zakazem produkcji materiałów, których nie można recyklingować. Firmy muszą przykładać coraz większą wagę do ekoprodukcji.

Gospodarka obiegu zamkniętego w firmach to już nie tylko wymóg polityki UE, lecz również oczekiwań konsumenckich. Z badania Stena Recycling wynika, że 8 na 10 Polaków chce korzystać z produktów wykonanych z materiałów pochodzących z recyklingu. Z kolei 38 proc. przyznaje, że w ciągu ostatniego roku zrezygnowało z zakupu produktów lub usług, które nie powstały w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Dlatego coraz więcej firm – zarówno dużych, jak i małych – inwestuje w projekty w duchu GOZ i zwraca uwagę na recykling. 

Zamiana odpadów w biomasę i drugie życie przedmiotów

Najlepsze inicjatywy co roku nagradzane są w konkursie Stena Circular Economy Award. W V edycji jury doceniło innowacje ukierunkowane na zamianę odpadów w biomasę, dawanie przedmiotom drugie życie i wprowadzanie do sprzedaży produktów z surowców wtórnych. Wśród tegorocznych laureatów znaleźli się zarówno rynkowi giganci, np. Kaufland i IKEA Retail, jak i mniejsze przedsiębiorstwa, np. WoshWosh. 

 Zapytaliśmy 5 000 konsumentów w Szwecji, Norwegii, Danii, Finlandii i Polsce o ich preferencje dotyczące produktów, z których korzystają. 8 na 10 klientów oczekuje, aby do wytworzenia produktów, używano materiały pochodzące z recyklingu. To bardzo wyraźny sygnał wysyłany do przedsiębiorców, żeby projektowali swoje produkty tak, aby można było je poddać recyklingowi i ponownie użyć. W myśl idei „reduce–reuse–recycle”– mówi Newserii Biznes Piotr Bruździak, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Stena Recycling.

Właśnie ta idea przyświeca gospodarce obiegu zamkniętego (GOZ). Opiera się na racjonalnym wykorzystaniu zasobów, zawracaniu materiałów do obiegu i ograniczaniu niekorzystnego wpływu produktów na środowisko. Zgodnie z tą koncepcją produkty, materiały i surowce powinny pozostawać w gospodarce tak długo, jak jest to możliwe. Odpady – jeżeli już powstaną – powinny być traktowane jako surowce wtórne, które można poddać recyklingowi i ponownie wykorzystać. 

GOZ zamiast gospodarki linearnej

GOZ jest przeciwieństwem gospodarki linearnej, w której cykl życia produktu zawiera się w stwierdzeniu „wyprodukuj–użyj–wyrzuć”. A dziś ten model jest dominujący. Co roku na świecie wydobywa się ok. 100 mld t nowych materiałów, z czego tylko 8,6 proc. jest przetwarzane i ponownie wykorzystywane.

Z badania „Circular Voice” Stena Recycling wynika, że kwestie związane z zawracaniem materiałów do obiegu stają się coraz ważniejsze dla konsumentów. 63 proc. deklaruje, że chce dostosować swoją konsumpcję do stylu życia przyjaznego dla klimatu. Około 40 proc. ankietowanych na pięciu rynkach uważa nawet, że powinno się zakazać wytwarzania produktów, których nie można poddać recyklingowi.

– Oczekiwania znacznie rosną i przedsiębiorstwa są tego coraz bardziej świadome. Widzimy, że w tej chwili same bardzo precyzyjnie określają swoje wymagania w zakresie tego, co powinniśmy robić z ich odpadam i surowcami powstającymi w procesach produkcyjnych. Tak aby podnieść wskaźniki recyklingu i zamknąć obieg, wpisać się w koncepcję GOZ – mówi Piotr Bruździak. 

Zainaugurowany w 2017 roku konkurs Stena Circular Economy Award – Lider Gospodarki Obiegu Zamkniętego skierowany jest do przedsiębiorstw i środowiska akademickiego. Pozwala na wymianę pomysłów i doświadczeń w obszarze gospodarki cyrkularnej. W ciągu pięciu dotychczasowych edycji wpłynęły do niego 133 zgłoszenia od przedsiębiorstw i 55 projektów studenckich. Nagrodzono 23 firmy i 10 studentów. W ostatniej, piątej edycji, nagrody dostały projekty firm: Ikea Retail, Kaufland i WoshWosh.

Lifting mebli

– Wdrożyliśmy m.in. usługę „Oddaj i zyskaj”, która ma zachęcić klientów do naprawy i ponownego wykorzystania pewnych produktów. Tym samym wydłużenia ich cyklu życia. Odkupujemy od klientów meble, które w standardowym, linearnym procesie wyrzuca się. Dajemy im drugie życie. Po odświeżeniu i drobnych naprawach znajdujemy im drugi dom – mówi Wiktoria Płocha, sustainability business partner w IKEA Retail Polska.

Projekt IKEA zajął w konkursie Stena Circular Economy Award pierwsze miejsce ex aequo z Kauflandem. Sieć stawia na rozwiązania polegające na wykorzystaniu materiału już obecnego w obiegu do wytworzenia nowych, pełnowartościowych produktów. Sieć przy wytwarzaniu produktów marek własnych wykorzystuje od 50 do nawet 100 proc. surowców wtórnych.

– Staramy się skupiać na projektach redukujących zużycie plastiku, gdzie recyklat może być ponownie wykorzystany w produkcyji. Dlatego wdrożyliśmy m.in. odzież sportową, akcesoria kuchenne czy torby wielokrotnego użytku wyprodukowane w 80 proc. z folii pochodzących z naszych marketów – mówi Agnieszka Kotlińska z Kaufland Polska.

renowacja 50 tys. par obuwia

Za najlepszą inicjatywę promującą koncepcję GOZ jury nagrodziło firmę WoshWosh. W ubiegłym roku zorganizowała akcję zbiórki obuwia, które następnie zostało zregenerowane i odnowione do ponownego wykorzystania. Łącznie udało się w ten sposób zwrócić do obiegu ponad 50 tys. par butów. Wyróżnienia otrzymała EcoBean – firma, która oferuje usługę odbioru fusów z kawy. Następnie przetwarza je m.in. na olej kawowy, ligninę, brykiety czy biodegradowalne doniczki. Także Grupa Allegro, doceniona za projekt „Opakowanie dobre z natury”, wprowadzający do obiegu ponad 570 tys. ekoopakowań.

 Wiemy, że mamy duży wpływ na rynek i dlatego staramy się podejmować wiele działań w zakresie zrównoważonego rozwoju. Jednym z kluczowych są właśnie ekoopakowania. Wprowadzamy na rynek materiały opakowaniowe – pudełka i wypełniacze. W 100 proc. biodegradowalne, z recyklingu i certyfikowane. Wykorzystujemy przy tym efekt skali – kupujemy je w dobrej cenie i sprzedajemy na naszej platformie bez żadnego zysku. Właśnie po to, żeby je popularyzować na rynku – mówi Marta Wójcicka z Allegro.

Spośród projektów zgłoszonych przez studentów jury Stena Circular Economy Award wybrało pomysł Agnieszki Chmury z Uniwersytetu Warszawskiego, który zakłada powołanie „Klastra cyrkularnego” – porozumienia podmiotów publicznych, prywatnych i społecznych w celu wdrożenia zasad gospodarki cyrkularnej.