Nasi północni sąsiedzi od lat uchodzą za ludzi dbających o środowisko i myślących oraz działających ekologicznie. Szwedzi poważnie traktują wyzwania klimatyczne i przekładają je także na swoje zachowania jako konsumenci i producenci, również w zakresie turystyki. Segregacja odpadów, minimalizacja zużycia plastiku, wybieranie produktów eko, to naturalny sposób ich myślenia i działania.
Szwedzki zrównoważony model turystyki jest najlepszy na świecie. Według raportu Euromonitor International, pięć najlepszych krajów w tej kategorii to: 1. Szwecja, 2. Finlandia, 3. Austria, 4. Estonia i 5. Norwegia. Polska w tym rankingu jest na 21 pozycji. Według autorów tego opracowania Szwecja podejmuje najwięcej działań w kierunku neutralności klimatycznej turystyki. Ten skandynawski kraj promuje również turystykę wiejską i regionalną w głównych miastach, oferuje alternatywne formy podróży poza samolotem. To tu narodziło się nowe pojęcie mające na celu zwiększenie świadomości negatywnych skutków podróżowania.
Flygskam – co to takiego?
Flygskam, to pojęcie stworzone w XXI wieku w Szwecji. Oznacza wstyd z powodu latania samolotami z przyczyn ekologicznych. Oczywiście chodzi tu o dużą emisję gazów cieplarnianych generowaną przez transport lotniczy. Dane naukowe pokazują, że negatywny wpływ lotnictwa na klimat to tylko 4-6 proc. przy 17-20 proc. transportu drogowego. Jednak wskaźnik ten szybko rośnie. W przeciwieństwie do innych środków transportu samoloty oprócz emisji CO2 powodują też inne negatywne skutki dla atmosfery. Wstyd związany z lataniem nie jest tylko szwedzkim zjawiskiem. Badania pokazują, że w Holandii i Francji nawet do 20 proc. ludzi, planując wyjazd, zrezygnowało z transportu lotniczego, wybierając np. kolej.
Zmiany klimatyczne szkodzą turystyce
Brak śniegu w ośrodkach narciarskich, susze i pożary w letnich kurortach, czy ulewne deszcze w umiarkowanej strefie klimatycznej, to tylko niektóre ze skutków ocieplenia klimatu. Przewidywania naukowców na najbliższe lata nie napawają optymizmem. Jednak widać bardzo pozytywne zmiany w świadomości podróżujących. Według Europejskiego Banku Inwestycyjnego 37 proc. Chińczyków, 22 proc. Europejczyków oraz 22 proc. Amerykanów twierdzi, że będzie unikać latania z powodu obaw związanych ze zmianą klimatu. Rośnie też akceptacja dla wyższych cen usług turystycznych przyjaznych środowisku.
6 głównych zasad zrównoważonego podróżowania
Analizując szwedzki model zrównoważonej turystyki, można dostrzec reguły, które charakteryzują tę nowoczesną metodą wypoczynku i poznawania świata. Pokrótce sprowadzają się one do 6 zasad:
- wybierz bardziej ekologiczny środek transportu, by zredukować twój ślad węglowy
- podróżuj lokalnie
- unikaj najpopularniejszych, a tym samym najbardziej zatłoczonych miejsc
- korzystaj z lokalnych produktów i usług
- szanuj lokalną kulturę
- wybieraj miejsca i obiekty, które przestrzegają zasad zrównoważonego biznesu
Każdy z nas może spróbować wdrożyć przynajmniej część z tych zasad we własne plany turystyczne. Zmiana świadomości jest zawsze na początku, a potem przychodzi działanie. Powyższe reguły powinny być też wskazówkami do kształtowania polityki turystycznej państw i regionów.