Autonomiczne autobusy, roboty odśnieżające ulice, a do tego sprawnie funkcjonujący system zarządzania miastem czy krajem. Taki, który nie wymaga żadnych dokumentów w formie papierowej. Fikcja? Nie, to rozwiązania wprowadzone już w życie w Estonii. O tworzeniu smart city, czyli inteligentnych miast, nowoczesnych rozwiązaniach administracji publicznej opowiedział serwisowi ecoekonomia.pl Daniel Bajer z Enterprise Estonia (EAS).
Cyfrowa edukacja, cyfrowa administracja
Estonia cyfryzację na wielką skałę zaczęła już w 2001 roku właśnie od cyfryzacji edukacji. Nie ograniczyła się jedynie do wyposażenia szkół w komputery i podłączenia ich do internetu. W programach nauczania postawiono na naukę programowania, myślenia projektowego i rozwijanie przedsiębiorczości. Następnym krokiem była cyfryzacja administracji publicznej oraz daleko posuniętą cyfryzacja gospodarstw domowych. Dzięki temu 85 proc. populacji korzysta z internetu szerokopasmowego, 100 proc. z recept wystawianych online, a 30 proc. Estończyków głosuje elektronicznie.
– Cyfrowy dowód tożsamości stał się znanym kluczem do cyfrowego świata. Obecnie ma go 98 proc. mieszkańców. Wraz z kodem PIN karta służy do uwierzytelniania i podpisywania wszystkich rodzajów transakcji (bankowych, detalicznych i transportowych) oraz ponad 2500 usług administracyjnych. Z podpisu elektronicznego wyłączone są tylko trzy rodzaje dokumentów: małżeństwo, rozwód i pożyczka na zakup nieruchomości – mówi Daniel Bajer z Enterprise Estonia (EAS).
Cyfrowa stymulacja innowacyjnej gospodarki
Obeznanie obywateli z możliwościami cyfrowego świata połączone z przyjazną przedsiębiorcy i niezwykle sprawną administracją spowodowały, że w kraju, jak grzyby po deszczu, zaczęły wyrastać firmy wdrażające innowacje cyfrowe w biznesie.
– Firmy wykorzystują możliwości jakie daje im otwarte na nowości prawo. Estonia jest jedynym krajem Unii Europejskiej, w którym dopuszczone do ruchu zostały pojazdy autonomiczne. W efekcie czego Estonia stała się liderem, jeżeli chodzi o wykorzystanie tego typu pojazdów. Furorę na świecie robi wyprodukowany w Estonii przez Auve Tech samojezdny inteligentny autobus. Oprócz tego – właśnie ze względu na prawo – lokują się działy badawczo rozwojowe takich koncernów jak Volskwagen .
Kolejnym unikatowym rozwiązaniem może pochwalić się Skeleton Technologies, które za pomocą wykorzystujących grafen kondensatorów wspiera firmy w magazynowaniu wyprodukowanej energii. Ma to szczególne znaczenie dla przedsiębiorstw korzystających z własnych OZE. Świetnie, że Polskie firmy także widzą potencjał w inwestowaniu w Estonii. Na początku lutego SpeedUp Energy Innovation ogłosił swoją najnowszą zagraniczną inwestycję. Fundusz zainwestował w HEPTA Airborne, spółkę technologiczną z Estonii, opracowującą pierwszy autonomiczny system inspekcji sieci elektroenergetycznej. HEPTA to już dziś uznana w Estonii firma. Obecnie najważniejszym produktem w jej portfolio jest hybrydowy dron inspekcyjny – kontynuuje Bajer.
Snowboty, samojezdne autobusy i autonomiczne łodzie dostawcze, czyli smart city w praktyce
Innowacyjne produkty poza napędzaniem gospodarki wspierają sektor komunalny. W Tallinie wdrożono już całkiem sporo ciekawych projektów z zakresu „inteligentego miasta” (smart city). TalTech Institute of Software Science i OÜ Thinnect opracowały technologię monitorowania miejskiego powietrza i pomiaru przepływu ruchu. 900 baterii i czujników paneli słonecznych zamontowanych na słupach oświetlenia ulicznego w Tallinie rozpocznie zbieranie danych dotyczących środowiska i ruchu drogowego. Projekt może w przyszłości pomóc zlikwidować korki, ograniczyć emitowany przez transport hałas, a tym samym stworzyć bardziej przyjazny krajobraz miejski.
Bot do odśnieżania
We współpracy ze startupami narodził się Lumebot (Snowbot, lumi oznacza śnieg po estońsku). Bot przeznaczony do odśnieżania, sprzątania i zamiatania ulic. Są też autonomiczne minibusy elektryczne, które od kilku lat są części systemu transportu publicznego. Głównie na obrzeżach miast (gdzie niewielka gęstość zaludnienia tradycyjny lokalny transport autobusowy czyni nieefektywnym) oraz w strefach wolnych od pojazdów spalinowych. Na podobnej zasadzie działa Iselaev, autonomiczna łódź dostawcza lub transportowa. – Na terytorium Estonii jest ponad 1500 wysp. Zatem kwestia efektywnego transportu wodnego jest dla nas równie ważna – opowiada przedstawiciel z Enterprise Estonia.
Idea inteligentnych miast, czyli smart city, to także dbanie o środowisko. Chociaż problemy Polski i Estonii są podobne i w dużej mierze dotyczą niskich poziomów recyklingu odpadów komunalnych, to jedno rozwiązanie estońskie należałoby zaimplementować do Polski w trybie natychmiastowym. W Estonii nie uświadczymy bowiem tak powszechnych u nas kopciuchów.
– Wprowadzone jest prawo nakazujące właścicielom posesji objętych miejskimi sieciami ciepłowniczymi przyłączenie się do nich. W ten sposób wyeliminowany został problem palenia węglem, śmieciami itp. Tylko niektóre domki jednorodzinne na przedmieściach są ogrzewane gazem – mówi Daniel Bajer.
Inteligentne sieci energetyczne
Estonia posiada najbardziej zaawansowany system (smart grid) inteligentnej sieci elektroenergetycznej w Europie. Systemy inteligentnych czujników obsługują całą infrastrukturę energetyczną państwa.Używanie inteligentnej sieci energetycznej tylko poprzez efektywne użycie danych pochodzących z sieci zapewnia aż 25 proc. oszczędności energetycznej w skali całego państwa. Wymiana informacji może się przysłużyć budowie inteligentnego systemu wymiany energii. Ponieważ Estonia zbiera dane z sieci w czasie rzeczywistym oferuje również możliwość przetestowania innowacyjnych rozwiązań na swojej infrastrukturze. Rozwiązania, które mają na celu zwiększenie efektywności energetycznej, umożliwiają przeprowadzenie testów na publicznych serwerach.
W październiku 2020 roku podczas konferencji inicjatywy Trójmorza została powołana do życia Estońsko – Polska Izba Handlowa z siedzibą w Tallinie. Z kolei Enterprise Estonia (EAS) powołało przedstawiciela polskiego oddziału przy Ambasadzie Estonii w Warszawie.
– Moim celem jest przybliżenie polskim inwestorom i przedsiębiorcom możliwości jakie oferuje Estonia i jednocześnie wsparcie dla Estońskich startupów i innowacji w rozwoju na terenie Polski. Efektem współpracy była konferencja, która odbyła się 4 maja 2021 podczas oficjalnej wizyty Prezydent Estonii w Polsce Pani Kersti Kaljulaid. Spotkanie dotyczyło współpracy energetycznej pomiędzy Państwami Polski i Estonii – podsumowuje Daniel Bajer.
