Opłaty za śmieci – w poszukiwaniu sprawiedliwego rozwiązania

Jak powinno się naliczać opłatę za wytworzone w gospodarstwie domowym śmieci? Trudno wskazać jednoznacznie sprawiedliwy system. Niezależnie od przyjętego rozwiązania opłaty w większości dużych miast rosną. Nie we wszystkich gminach wprowadzono obowiązek segregacji śmieci. Dodatkowo, prawie połowa miast dopuszcza brak segregacji, w zamian za co najmniej dwa razy wyższą opłatę.

Cztery sposoby naliczania opłat

Każda gmina ma możliwość samodzielnego ustalania wysokość stawki za wywóz śmieci. Musi wybrać jeden z czterech wariantów przewidzianych przez ustawodawcę:

• liczba osób mieszkających w domu lub lokalu mieszkalnym;
• ilości zużywanej wody w danej nieruchomości;
• powierzchni lokalu mieszkalnego;
• opłata ryczałtowa od gospodarstwa domowego.

Możliwe jest także wprowadzenie systemów mieszanych. Np. Wrocław nalicza opłaty w zależności od 3 kryteriów: liczby osób zamieszkujących daną nieruchomość, rodzaju zabudowy oraz powierzchni przypadającej na jednego lokatora. W Rzeszowie, Lublinie i Szczecinie inaczej liczony będzie wywóz śmieci dla zabudowy wielorodzinnej, a inaczej dla jednorodzinnej. 

W każdym mieście inny system

Najpopularniejszym rozwiązaniem w największych miastach jest uzależnienie wysokości opłaty od liczby osób zamieszkujących daną nieruchomość. W tym systemie zdecydowanie najłatwiej jest premiować tzw. duże rodziny. Samorządy określają bowiem maksymalna liczbę osób, za które naliczana jest opłata. I tak np. w Lublinie tyle samo zapłacą mieszkańcy 3-osobowego, jak i np. 5-osobowego gospodarstwa domowego.
W Gdańsku i Białymstoku opłata za wywóz śmieci uzależniona będzie od powierzchni mieszkania. Przy czym w Gdańsku więcej zapłacą posiadacze nieruchomości o powierzchni powyżej 110 m² (dodatkowe 10 gr. za każdy metr).

Rozwiązania powiązane

Szukając sprawiedliwego rozwiązania część samorządów zdecydowało się na powiązanie opłaty śmieciowej ze zużyciem wody w gospodarstwie domowym. Prekursorem takiego rozwiązania jest Szczecin, gdzie system obowiązuje już od 2012 roku. W tym roku tego typu rozliczenie zaproponowały swoim mieszkańcom Warszawa oraz Łódź. O ile w stolicy weszło ono w życie bez większych trudności to w drugim z wymienionych miast uchwałę zaskarżono do Regionalnej Izby Obrachunkowej, która zawiesiła decyzję. Obecnie stawki naliczane będą na podstawie ilości osób zamieszkujących dane gospodarstwo. 

Chcesz oszczędzać – kompostuj

W niektórych z analizowanych miast pomysłem na obniżenie opłat jest kompostowanie odpadów. Po 5 złotych miesięcznie zaoszczędzić w ten sposób mogą mieszkańcy Gorzowa Wielkopolskiego i Lublina. W Zielonej Górze możliwe jest obniżenie rachunku dla całej nieruchomości, nawet tej wielorodzinnej. W tym przypadku ulga wynosi 10 zł, ale rozliczana jest w skali całej nieruchomość.